Κυριακή 8 Ιουλίου 2012

Tα δικά μου πρότυπα(1): Ηelen Keller

Έλεν Κέλερ (Ιούνιος 27,1880-Ιούνιος 1,1968) υπήρξε αμερικανίδα συγγραφέας, πολιτική ακτιβίστρια και λέκτορας.

Η Έλεν Κέλερ παράδειγμα για την υπερβολική της θέληση, επιμονή και υπομονή έμεινε τυφλή και κωφάλαλη σε ηλικία 19 μηνών.Οι γονείς της στην απόγνωσή τους κάλεσαν την Άννυ Σάλιβαν, μια εικοσάχρονη δασκάλα, που ήταν άτομο με αναπηρίες κι αυτή αφού είχε μειωμένη όραση, για να βοηθήσει το παιδί. Η δασκάλα της Άννυ Σάλλιβαν κατάφερε το σχεδόν ακατόρθωτο: της δίδαξε την γλώσσα. Η Κέλερ κατόρθωσε με τον ζήλο της να πάρει πανεπιστημιακή μόρφωση, να γίνει λογοτέχνης και παιδαγωγός.

Η μικρή Έλεν ξεπέρασε όλα της τα προβλήματα και με την υπομονετική καθοδήγηση της δασκάλας της κατάφερε να μιλήσει με τη νοηματική γλώσσα, και επίσης να γράφει και να διαβάζει με τη μέθοδο Μπράιγ. Σπούδασε σε γνωστά κολέγια, όπου αρίστευσε και στη συνέχεια αφιέρωσε όλη της τη ζωή στην εκπαίδευση των τυφλών και κωφών, διδάσκοντας καινούργια παιδαγωγικά συστήματα και διαφωτίζοντας γονείς και δασκάλους μέσα από την οδυνηρή της εμπειρία.

Η Κέλερ λοιπόν που έχασε όραση και ακοή όταν ήταν 19 μηνών, έχασε και την δυνατότητα επικοινωνίας μέχρι το 7ο έτος της ηλικίας της. Με την βοήθεια της δασκάλας της- μετά το έβδομο έτος- έγινε προσπάθεια να μάθει λέξεις. Η δασκάλα έγραφε με το δάχτυλό τις λέξεις στο χέρι της χωρίς όμως η Έλεν να έχει συλλάβει την έννοια της Γλώσσας. Ένα πρωί όμως η Έλεν κατανόησε την σημασία της Γλώσσας.

Γράφει η δασκάλα της:
«Αυτό το πρωί την ώρα που πλένονταν, ζήτησε να μάθει για την λέξη νερό… Της έγραψα ν-ε-ρ-ο και δεν το ξανασκέφτηκα παρά μόνο αφού είχαμε τελειώσει το πρόγευμα. Τότε μου ήρθε στο νου ότι με τη βοήθεια αυτής της καινούριας λέξης ίσως να κατάφερνα να ξεπεράσω τη δυσκολία στις λέξεις φλιτζάνι-γάλα. Πήγαμε στο αντλιοστάσιο και έβαλα την Έλεν να κρατήσει το φλιτζάνι της κάτω από την ενώ εγώ αντλούσα νερό. Καθώς πετάχτηκε το κρύο νερό και γέμισε το φλιτζάνι, έγραψαν ν-ε-ρ-ό στο άλλο χέρι της Έλεν. Η λέξη αμέσως μετά την αίσθηση του κρύου νερού που έπεφτε με ορμή πάνω στο χέρι της φάνηκε να την ξαφνιάζει. Πέταξε το φλιτζάνι και στάθηκε αποσβολωμένη. Το πρόσωπο της φωτίστηκε. Έγραψε την λέξη νερό αρκετές φορές. Ύστερα έπεσε στο χώμα και ρώτησε πως λέγεται, και έδειξε την αντλία και το καφασωτό, και ξαφνικά γύρισε και ρώτησε το όνομα μου. Της έγραψα δασκάλα. Εκείνη τη στιγμή η παραμάνα έφερε τη μικρή αδελφή της Έλεν στο αντλιοστάσιο και η Έλεν έγραψε μωρό και έδειξε την παραμάνα. Στο γυρισμό πίσω στο σπίτι ήταν πολύ συγκινημένη και μάθαινε το όνομα κάθε αντικειμένου που άγγιζε, έτσι ώστε μέσα σε λίγες ώρες είχε προσθέσει τριάντα καινούριες λέξεις στο λεξιλόγιο της.»

 
Την επόμενη μέρα, η Σάλλιβαν γράφει: «Η Έλεν σηκώθηκε σήμερα ακτινοβολώντας σαν νεράιδα. Πετάγονταν από το ένα αντικείμενο στο άλλο ρωτώντας τα ονόματα ολωνών και φιλώντας με από χαρά».

Και τέσσερις μέρες αργότερα: «Τώρα πια το καθετί πρέπει να έχει ένα όνομα… Άφηνε τα σήματα και την παντομίμα που χρησιμοποιούσε πριν, αμέσως μόλις μάθει λέξεις και τις οποίες μπορεί να αντικαταστήσει, και η μάθηση μιας καινούριας λέξης της δίνει τη ζωηρότερη ευχαρίστηση. Και παρατηρούσε ότι το πρόσωπό της κάθε μέρα γίνεται όλο και πιο εκφραστικό.»

Ως παραγωγική συγγραφέας, η Κέλερ ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο και δήλωσε ξεκάθαρα την αντίθεσή της στον πόλεμο. Συμμετείχε στην εκστρατεία για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών, τα δικαιώματα των εργατών, καθώς επίσης και για άλλους προοδευτικούς σκοπούς.



Μερικές διάσημες φράσεις της είναι οι εξής: “Όταν μια πόρτα ευτυχίας κλείνει, μια άλλη ανοίγει- όμως πολλές φορές κοιτάμε τόσο πολύ την κλειστή πόρτα που δεν βλέπουμε την πόρτα που έχει ανοίξει για μας”.

"Η αισιοδοξία είναι η πίστη που οδηγεί στην επιτυχία. Τίποτε δεν μπορεί να γίνει χωρίς ελπίδα και αυτοπεποίθηση"

“Μόνοι μπορούμε να κάνουμε τόσα λίγα-μαζί μπορούμε να κάνουμε τόσα πολλά”

“Το μόνο πράγμα που είναι χειρότερο από το να είναι κανείς τυφλός είναι να έχει όραση μα όχι όραμα”

"Τα καλύτερα και πιο όμορφα πράγματα στον κόσμο δεν μπορεί να τα δει ή να τα αγγίξει κανείς. Πρέπει να τα αισθανθείς με την καρδιά.”

“Το να περπατάς με ένα φίλο στο σκοτάδι είναι καλύτερο από το να περπατάς μόνος στο φως.”

“Όλα όσα απολαύσαμε δεν πρόκειται ποτέ να χαθούν. Όλα όσα αγαπάμε γίνονται κομμάτι μας”

“Πίστη είναι η δύναμη με την οποία ένας κομματιασμένος κόσμος θα αναδυθεί στο φως”

“Κράτησε το πρόσωπό σου κάτω από τις ηλιαχτίδες και ποτέ δεν θα δεις την σκιά..”




Αποσπάσματα μιας διάλεξης της Έλεν Άνταμς Κέλερ που δόθηκε στις 5/1/1916. Σε αυτήν καταγγέλλεται η ανάμιξη των ΗΠΑ στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο.  "... οι λίγοι που επωφελούνται από τον μόχθο των μαζών επιθυμούν να οργανώσουν τους εργάτες σε έναν στρατό ο οποίος θα προστατεύει τα συμφέροντα των καπιταλιστών. Σας προτρέπουν να προσθέσετε στα βαριά φορτία που ήδη κουβαλάτε το βάρος ενός μεγαλύτερου στρατού... Αρνηθείτε αυτό το βάρος.

... κάθε σύγχρονος πόλεμος έχει τις ρίζες του στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Κάθε δολάριο που δεν χρησιμοποιείται για να υποδουλώσει μια ανθρώπινη ύπαρξη δεν εκπληρώνει τον σκοπό του στο καπιταλιστικό σχέδιο. Το δολάριο πρέπει να επενδυθεί παντού στον κόσμο για την εκμετάλλευση αργατών και εργαζομένων…

... θεωρώ ότι οι εργάτες είναι τα πιο ανιδιοτελή από τα τέκνα του ανθρώπινου είδους. Μοχθούν και πεθαίνουν για άλλων ανθρώπων τις ελευθερίες και την ευτυχία. Οι εργάτες δεν έχουν δικές τους ελευθερίες. Δεν είναι ελεύθεροι όταν πληρώνονται με μισθούς πείνας. Όταν τα παιδιά τους λιμοκτονούν. Όταν οι γυναίκες τους μπορεί να οδηγηθούν από τη φτώχεια σε ζωές ντροπιαστικές. Δεν είναι ελεύθεροι όταν χτυπιούνται και φυλακίζονται επειδή απεργούν για αυξήσεις στους μισθούς και τα στοιχειώδη δικαιώματά τους. Δεν είναι ελεύθεροι όταν οδηγούνται στα σφαγεία του πολέμου...

… Γι’ αυτό απεργήστε ενάντια σ’ όλους τους νόμους και τις διατάξεις που μακελεύουν την ειρήνη. Απεργήστε ενάντια στον πόλεμο επειδή χωρίς εσάς καμιά μάχη δεν μπορεί να γίνει... Απεργήστε ενάντια στην πολεμική ετοιμότητα που σημαίνει θάνατο και δυστυχία για εκατομμύρια ανθρώπους. Μην είστε βουβοί, πειθήνιοι σκλάβοι σ΄ ένα στρατό καταστροφής. Γίνεται ήρωες σ’ ένα στρατό δημιουργίας…"